ANAMUR HALK OYUNLARI ÜZERİNE

Saygıdeğer okurlarım;

Yıllardır yazılarımı okuyan mutlaka vardır. Okumayanlar için de bazı bilgileri paylaşarak konunun özüne girmek istiyorum.

Bildiğiniz üzere Anamur doğumluyum. 1985 yılında Üniversitede okumak için İstanbul’a gittim. İlkokul 1.Sınıf öğretmenim rahmetli Adalet DOĞAN’dı. Şu andaki Kıbrıs İlköğretim okulu alt bodrum katta 1.sınıfa başlamıştım. Bu tarihi varın siz hesap edin. O sınıfta rahmetli öğretmenim kasetli teyp den bir müzik açtı ve tüm öğrencilere “haydi bakalım oynayın” dedi. Hepimiz çıktık oynadık. Bir kaçımızı ki hatırladığım Zehra ASLAN’da vardı kenara çekti ve bizi ayırdı. Daha sonra bazı eğitimler aldık ve ardından okuma bayramında bize otantik kıyafetler giydirdiler  sahnede gösteri yaptık. Öğrencilere heybemizde bulunan kitapları dağıttık. Merak edenler için fotoğrafları mevcuttur. Yani yaklaşık tarih 1975 yılları. O tarihlerde halk oyunlarının temelini atmışız.

Uzatmayayım, orta okul, lise yıllarım hep halk oyunları ile geçti. Rahmetli Kadir UYSAL ilk öğretmenim, sonrasında ise lise yılları başladı ve hocamız Aydın DOLUOĞLU oldu. Bu isimleri herhalde anlatmama gerek yok. Bu süreler içerisinde onlarca yarışmalara katıldık ve bir çok dereceler aldık. Elbette bunları anlatmayacağım, sayfalar yetmez çünkü. Ardından üniversite yılları. Bu sefer hem öğrencilik,  hem eğitmenlik başladı. Bir yandan bir çok yöreyi öğrenirken Anamur yöresini de öğretmeye başladım. Epeyi bir süre, Üniversiteler, halk eğitim merkezleri, bir çok dernek derken İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Türk Halk Oyunları bölümünde Anamur yöresi öğretim görevlisi olarak yüzlerce öğrenci yetiştirerek mezun ettik. Mezun olduğum Yıldız Teknik Üniversitesi ve diğer kurum ve kuruluşları da sayarsak binlerce öğrenci yetiştirdim ve yurt içi yurt dışı gösteri olmak üzere yüzlerce gösteri yaptım.

Yurt dışı deyince aklıma geldi, diğer gösterileri saymakla bitmez ancak iki kez Türk Folklor Kurumu ve Bursa Nilüfer Belediyesi Halk Dansları Topluluğu ile  Anamur yöresi ile Dünya birinciliği Madalyasını alarak yurda döndük. Yurt içi ve yurt dışı çalışma, ödül ve yarışmaları yazarsam  bu sayfalar yetmez.

Bütün bu kadar yazıyı neden yazdım derseniz açıklayayım. Anamur’da sergilenen yöre oyunlarımızı sosyal medyadan izleme şansını buldum. Üzülerek belirtmek isterim ki kostümünden figürüne kadar bir evrim geçirmiş. Bu yazıma kimse alınmasın lütfen. Kimseyi suçlamak gibi bir gayem yok. Amacım yöre oyunlarımızın kendi özgün özelliklerini bozmadan sergilenmesini sağlamak. Özellikle kostümleri gördükçe içim sızlıyor. Bir çok aksesuar resmen uydurulmuş. Diğer yandan erkek kostümleri nedense renklendirilmiş. Nerden buldular, nasıl bir kostüm inanın merak ediyorum. Bizim aslımız kara renkli de olsa kılcardır. Bunu neden değiştirme gereğini duydunuz ve bu hakkı nerden aldınız ben merak ediyorum. Hangi çoban kılcarın üstüne motif yapmış da giymiş? Eğer biz bilmiyorsak göstersinler bizde artık kostümleri bu şekilde kullanalım.

Erkek kostümlerindeki desenli deve yünü görünümlü çorapları yarışmalardaki hakem arkadaşlarımızın da baskısı ile artık oturtturduk. Kızlarımıza cepken giyilmesi gerektiğini, içlik giyilmesi gerektiğini yine baskılar sonucu oturtabildik. Kız başlıklarını da düzeltebilirsek mutlu olacağım. Yıllarca hakem arkadaşlarımıza ve hocalarımıza yarışmalarda bizzat baskı yaptım. Bu şekilde yarışmaya çıkanlardan puanları kessinler diye. Sonunda federasyon kuruldu ama ne yaptıklarını, neden bu kostümlere izin verdiklerini de anlayamadım.

Esas olan ise tüm oyunlardaki figürlerin değişmesi. Bir yöreye yapılan en büyük ihanet otantik figürlerin değiştirilmesidir. Figürleri öğreten öğretmen arkadaşlar maalesef kendi yanlış figürlerini öğrencilerine öğretmiş ve esas doğru figür bu diye kalmış. Kimse gidip te eski hocalarımıza sormamış. Eski hocalarımız da elini ayağını çekmiş ve durum bu şekilde yozlaşmış.

Bir de özellikle belirtmekte yarar var. Çok eski Milliyet Gazetesi yarışmaları ve Ticaret Bankasının yaptığı yarışmalardaki kostümleri ve oyunlardaki figürleri merak edenler izleyebilir. Ben bunları İstanbul’da bulunan hocalarımızın arşivinde izleme şansını yakaladım. Halen hayatta olan ve İzmir’de yaşayan Erol BAKŞİ hocamızı da ziyaret edebilir ve istediğinizi sorabilirsiniz. O hocamızın öğrencileri olan hocalarımız da halen Anamur’da yaşıyor. Hangisine gidip bir şey sordunuz? Ben sordum kendilerine. Bize bir şey soran olmuyor diye dert yandılar.

Ez cümle… Şu anda maalesef figürler, kostümler kötü durumda. Yapılması gereken mevcuttaki hayatta olan eski hocalarımızı davet edip onların figürlerinden ve bilgilerinden yararlanmak. Ben kendi şahsıma 56 yaşındayım ve 1975 den beri halk oyunlarının içindeyim. Kendi hocalarımdan öğrendiklerimi de yan yana koyarak Anamur’daki eski dansçılar ve hocalarımdan da fikirler alarak dans dersleri vermeye başlayacağım. Daha öncede söylediğim üzere Anamur’a yerleşeceğim ve en kısa zamanda yöre danslarını elimden geldiği kadar öğretmeye çalışacağım. Umarım başarılı oluruz ve kendi danslarımızı Uluslar arası platformda kendi yöre insanlarımızla sergileme şansını yakalarız. Bu arada hiçbir karşılık gözetmeden herkesi davet edeceğim. İlgi duyan herkesi bekleriz.

Saygılarımla

Ahmet DOĞAN

Harita ve Kadastro Mühendisi

04.05.2024 /Anamur